Evidentie - een kleine bezinning
“Fysiotherapie moet meer evidence based worden”. Maar fysiotherapie is in de basis al een Evidence Based beroep (volgens Sackett): gebaseerd op basiswetenschappen , het sluit aan bij de wensen en waarden van de patiënt en clicnical expertise heeft een belangrijke rol is ons dagelijks handelen. Wat er bedoeld wordt is dat de fysiotherapie meer RCT based moet worden: ons handelen baseren op epidemiologische studies.
Natuurlijk is er op zich niks mis met RCT’s, ze kunnen een bron zijn van inzicht en een onderdeel van het klinisch redeneer proces (maar niet de basis). RCT’s lijken effectief om de werkzaamheid van medicijnen aan te tonen maar het is zeer de vraag of dat ook geldt voor fysiotherapie. RCT’s zijn in ieder geval niet de Holy Grail voor kwalitatief goede fysiotherapie (lijkt mij).
Het RCT denken lijkt een aantal bijwerkingen te hebben:
-
Discussies met aanhangers van het RCT denken lopen vaak vast op de eerste en eeuwige vraag ‘wat is de evidentie?’. De ruimte voor een zinvolle dialoog over inhoud en ervaring is klein geworden
-
Het kwaliteitskader wordt opgetuigd om de buitenwereld te tonen dat de fysiotherapie RCT based is. Een adviescommissie is opgericht om te bepalen welke behandelvormen nu nog passen binnen de fysiotherapie.
-
De criteria van de accreditatiecommissie zijn aangescherpt (per sept 2020): cursussen die al jaren geaccredtiteerd waren komen nu onder vuur te liggen.
-
Opleidingen verschuiven hun programma’s naar meer oefentherapie. Specifieke behandelvormen (mn touch-based) krijgen steeds minder aandacht onder het mom van ‘er is niet voldoende evidentie’.
-
In lezingen en cursussen wordt soms wel veel tijd besteed aan het bespreken van RCTs ten koste van praktijkgerichte kennis en vaardigheden.
-
Minder ruimte voor inspirerende innovatie. RCT based denken staat op gespannen voet met innoveren. Nieuwe behandelvormen zijn, per definitie, niet RCT based.
-
Soms het wat kleinerend bejegenen van collega’s die intuïtiever en/of meer practise based werken
-
De richtlijnen sturen aan op een uitgeklede vorm van fysiotherapie.
Ik denk dat we moeten streven naar verdere onderbouwing van fysiotherapie, RCTs kunnen daar een rol in spelen. Maar de wetenschappelijke basis van fysiotherapie zal de anatomie, fysiologie, neurologie, psychologie en pijnwetenschappen etc. moeten blijven. Dus science based en patiënt centered fysiotherapie in plaats van paper centered. We moeten niet mee gaan in het idee dat alle fysiotherapeutische behandelvormen epidemiologisch bewezen effectief moeten zijn. We moeten zeker geen behandelvormen, cursussen of collega’s afserveren op basis van een tekort aan goede RCTs. Wel ruimte blijven zoeken voor dialoog over onderbouwing en ervaringen.